Fotografie in mensentaal: de lens

Dit is de tweede aflevering in de reeks ‘Fotografie in mensentaal’. In 5 artikels vertel ik meer over de body, de lens, de flitser, de accessoires en de software die bij fotografie komen kijken. Lees meer in de proloog.

Een Nikon 18-55 objectiefEen fototoestel vangt licht op, en legt dit vast op de sensor of op een filmpje. Dat licht komt de camera binnen via de opening vooraan. Op die opening zit een lens gemonteerd.

“Lens” is eigenlijk een verkeerd woord. Als we over de lens van een camera spreken, bedoelen we eigenlijk het objectief.

Eén objectief bestaat uit meerdere lenzen.

Een lens is een glazen schijfje waardoor het licht valt en gebundeld wordt.
Een objectief van een camera is een compleet voorzetstuk dat op een camera kan geschroefd worden, dat uit meerdere (evt. bewegende) lenzen bestaat.

Gemakshalve wordt er in de volksmond echter over ne lens gesproken wanneer we eigenlijk het objectief bedoelen.

Het objectief is een noodzakelijk element van een fototoestel. Het objectief vangt het licht op en leidt het gericht door het diafragma. Het diafragma maakt ook deel uit van het objectief, in tegenstelling tot de sluiter, die zich op de body bevindt.

Meer over de body, over sluitertijd en over diafragma, kan je lezen in de aflevering van gisteren.

Indelingen

Er zijn een aantal manieren om objectieven in te delen in categorieën.

Objectieven worden opgedeeld in twee grote groepen:

  • objectieven met vaste brandpuntsafstand
  • objectieven met variabele brandpuntsafstand

De brandpuntsafstand is de afstand van de eigenlijke lens, waar het licht binnenvalt, tot aan het diafragma. Hoe groter deze afstand, hoe verder we ‘kijken’ met onze lens.

Om dus in te zoomen op een voorwerp of een beeld, moet de brandpuntsafstand vergroten. Bij verwisselbare objectieven, bij reflexcamera’s, wordt de optische zoom dus niet uitgedrukt in een aantal keer (zoals bij compactcamera’s: “4x optische zoom”), maar in brandpuntsafstand: 200 mm brandpuntsafstand is 10 x zoom t.o.v. 20 mm brandpuntsafstand.

Objectieven met een vaste brandpuntsafstand zijn lenzen waarvan de brandpuntsafstand niet kan aangepast worden. Er kan m.a.w. niet gezoomd worden met deze lenzen, in tegenstelling tot objectieven met een variabele brandpuntsafstand, waar je door het draaien aan een ring het objectief en dus de brandpuntsafstand langer kan maken. Daarom worden deze laatste ook wel eens zoom-objectieven of simpelweg zoomlenzen genoemd.

Ikzelf ben in het bezit van 2 objectieven, allebei van Nikon:

  • Nikkor 18-200 mm f/3.5-5.6 VR
  • Nikkor 50 mm f/1.8

Het eerste objectief is een zoomlens: de brandpuntsafstand varieert van 18 tot 200 mm. Daarbij varieert ook het maximaal doorgelaten hoeveelheid licht: bij 18 mm (uitgezoomd) is het f-getal 3.5, bij 200 mm (ingezoomd) is dit maar 5.6 meer. Dit wil dus zeggen dat bij een grotere zoom-afstand langere sluitertijden nodig zijn om een foto goed te belichten!

Nikkor 18-200 mm op 18 mm Nikkor 18-200 mm op 200 mm

Over het f-getal lees je meer in de aflevering van gisteren. Over die VR die nog bij de naam van dit objectief vernoemd wordt, hoor je straks meer.

Het tweede objectief is er eentje dat niet kan zoomen. Dit is een heel goedkoop lensje waarvan de brandpuntsafstand vast 50 mm is. Ik heb dit objectief gekocht omwille van drie troeven: het is een goedkoop lensje, het is een licht lensje, en het laat enorm veel licht binnen, waardoor korte sluitertijden mogelijk zijn. Dat zie je aan het minimaal f-getal: 1.8.
Het nadeel is uiteraard dat je niet kan zoomen, maar daarvoor heb je benen gekregen: om voorwaarts en achterwaarts te lopen 🙂

Nikkor 50 mm

Groothoek, standaard en tele

Een ander criterium om objectieven op te delen, is in de beeldhoek die ze aankunnen. Een objectief met een korte brandpuntsafstand ‘ziet’ een wijde hoek (een breedhoek), terwijl een objectief met een lange brandpuntsafstand heel ver ziet, maar wel onder een beperkte hoek.

Aan de hand hiervan worden objectieven vaak opgedeeld in drie categorieën:

  • groothoek
  • standaard
  • tele

Waarbij groothoeklenzen de objectieven zijn die als minimale afstand 12 mm of zelfs minder hebben, en eventueel een speciale fish-eye-lens hebben, om een beeldhoek van 180 graden of zelfs meer te hebben.

Standaard hoeken variëren tussen de 20 en de 70 mm. De kitlens bij een Nikon D40 bv. is een 18-55mm zoomlens, en wordt gezien als een standaardlens.

Tele-objectieven of zoomlenzen tenslotte gaan van 70 mm tot 200 of zelfs meer. Een 70-200 mm bv. is tele-objectief, waarmee je flink kan inzoomen.

Verschillende zoomstanden van de 18-200

Om het onnodig wisselen van objectieven te vermijden, bestaan er ook zoom-objectieven die de hele reeks van standaard tot tele dekken. Dit zijn superzooms. Mijn 18-200 mm objectief bv. gaat van een vrij grote hoek naar een vrij verre zoom. Deze objectieven hebben als voordeel hun veelzijdigheid, maar als nadeel de grotere vervorming of distortie (zie verder).

Kitlenzen

Zoals reeds eerder gezegd, wordt een body van een digitaal reflextoestel verkocht zonder objectief, zonder lens. Er moet apart een objectief aangekocht worden, en op de body vastgeschroefd worden. Dit levert je de vrije keuze in welk objectief je gebruikt. De uitzondering op deze regel is de nieuwe Nikon D40 – deze wordt voorlopig enkel in combinatie met een objectief verkocht.

De fabrikanten van digitale reflexcamera’s bieden vaak een kitlens aan. Een kit is een voordelig pakket van camerabody en objectief in één doos, waarbij je bij de body een standaardobjectief krijgt aan sterk verminderde prijs, dat bovendien goed bij de body in kwestie past.

Bij de Nikon-toestellen bv. worden de D40 en de D50 in kit verkocht met een 18-55 mm objectief, de D70 met een 18-70 mm objectief, en de D80 met een 18-70 mm of een 18-135 mm objectief.

Hoeveel voordeel doe je hierbij? Bij een bekende Duitse fotowinkel betaal je 1.149,90 euro voor een kit D80 + 18-135 mm objectief. In diezelfde winkel betaal je 849,90 euro voor de D80 body en 419,90 euro voor het 18-135 mm objectief; de kit levert dus een prijsbesparing van 119,90 euro op.

Distortie / vervorming

Een objectief is een complexe glazenwinkel: een reeks bolle en holle lenzen werken optimaal samen om je het goede beeld te geven.

Bij een zoomobjectief bewegen de lenzen onderling t.o.v. elkaar, en verandert de beeldvorming. Het is dan ook onmogelijk om op elke zoomafstand een perfect beeld te bewaren, enige beeldvervorming is onvermijdelijk.

Zo’n beeldvervorming of -distortie wordt cushion and barrel distortion genoemd. Aan het korte eind van de zoom (breedhoek) krijg je kussenvervorming, waarbij de zijkanten van de foto ingedeukt lijken; aan het verre eind (tele) krijg je tonvervorming: de zijkanten bollen op.

Ton- en kussenvervorming

Dit soort vervorming is onvermijdelijk bij zoomobjectieven, maar hoe groter het zoombereik, hoe groter de vervorming zal zijn. Daarom verkiezen professionele fotografen een 18-70 mm samen met een 70-200 mm objectief boven één 18-200 mm objectief. Bovendien kost een superzoom-objectief vaak meer dan de afzonderlijke objectieven samen.

Deze vervorming heeft gelukkig wel het voordeel dat deze perfect symmetrisch loopt, en dus softwarematig, met programma’s als Photoshop, kan uitgeschakeld worden. Maar dat vraagt natuurlijk bewerkingswerk achteraf.

Wat betreft de distortie op de Nikon-objectieven die ik ken:

  • mijn 50 mm objectief geeft geen distortie, maar dat is dan ook een objectief met vaste brandpuntsafstand
  • mijn 18-200 mm objectief geeft een duidelijke vervorming op de uiteinden, maar het is niet superstorend, en ze is perfect softwarematig weg te werken
  • de 18-55mm en 18-70mm objectieven, die bij de D50 kit en de D70 kit geleverd worden, leveren een zeer aanvaardbare vervorming op
  • de 18-135 mm kitlens van de D80 levert een naar het schijnt onaanvaardbare (te extreme) vervorming op

Diafragma en lichtsterkte

Over diafragma’s en de invloed op belichting en foto’s kon je in de aflevering van gisteren reeds alles lezen.

Het diafragma maakt deel uit van het objectief. De hoeveelheid licht die een lens doorlaat, wordt uitgedrukt aan de hand van het f-getal. Elk objectief heeft voor elke zoomstand een minimaal f-getal (groot diafragma) en een maximaal f-getal (klein diafragma). Voor mijn 50 mm objectief bv. varieert dit van f/1.8 tot f/22.

Bij de naam van een objectief wordt vaak het minimale f-getal (grootste diafragma) meegegeven, bijvoorbeeld:

  • Nikkor 50 mm f/1.8
  • Nikkor 18-200 mm f/3.5-5.6: minimum f/3.5 bij 18 mm en f/5.6 bij 200 mm

Hoe kleiner dit getal, hoe meer licht het objectief doorlaat, en hoe korter je je sluitertijden dus kan houden, en hoe beter je in donkere situaties dus scherpe foto’s kan trekken!

Scherpstelling

Als een objectief een beperkte scherptediepte biedt, wil dat zeggen dat de camera moet weten op welk deel uit je foto er scherpgesteld moet worden: bv. op de persoon die in een bos poseert, of op het bos zelf?

Hiervoor bevinden zich in de zoeker van de camera scherpstelvelden. De eigenlijke scherpstelling gebeurt meestal door de camera, maar wel hand in hand met het objectief.

Bij automatische scherpstelling krijgt de camera informatie door van het objectief, en vervolgens stuurt de camera de lenzen in het objectief aan, zodat het gewenste object scherpgesteld wordt.

Bij manuale scherpstelling kijk je door de zoeker, en draai je aan de scherpstelring van het objectief om scherp te stellen.

Elk objectief heeft een scherpstelring: een ring waaraan je kan draaien om de focus van het objectief te veranderen. Deze ring wordt normaal gezien aangestuurd door de camera zelf (automatische scherpstelling), maar je kan er ook zelf aan draaien (manuele scherpstelling).

Om deze ring automatisch te laten draaien, is er een motor nodig. Dit motortje kan zich in de camera bevinden, of in het objectief.

Goedkope objectieven bevatten geen motor, en moeten dus door de camera aangestuurd worden. Mijn 50 mm objectief bv. is een AF-objectief (AutoFocus), maar moet door een body aangestuurd worden. Als er dus geen motor in de body aanwezig is, kan er niet automatisch scherpgesteld worden, enkel manueel.
Bij de digitale reflexcamera’s van Nikon bv. heeft de D40 géén motor aan boord – automatische scherpstelling is dus enkel mogelijk bij objectieven met een ingebouwde motor.

Dit is bijvoorbeeld het geval voor mijn 18-200 objectief; dit is een objectief van het type AF-S, en bevat een ingebouwde, stille (silent) motor. Deze motor kan dus aangedreven worden door elke moderne camera, bijvoorbeeld ook de Nikon D40.

VR

Wanneer een objectief niet genoeg licht doorlaat om een compositie voldoende te belichten, moet de sluitertijd verhoogd worden. Lange sluitertijden kunnen echter bewegingsonscherpte opleveren, waardoor het gebruik van een statief zich opdringt vanaf 1/40ste seconde of langer.

Om dit effect wat tegen te gaan, beschikken veel camera’s tegenwoordig over een ingebouwde beeldstabilisator. Dit is een intelligent systeem dat de bewegingen van de hand detecteert, en ze tegenstuurt, zodat het uiteindelijke beeld stabiel blijft. Een ingebouwd statief, als het ware.

Bij Nikon en Canon zit deze technologie voor de reflexcamera’s niet in de body, maar in het objectief. Het nadeel is dat dit flink dure objectieven oplevert, en dat je de bewegingsstabilisatie niet kan gebruiken bij bestaande objectieven, maar het wérkt wel.

Hieronder een voorbeeldfoto. Beide foto’s zijn getrokken met een (lange) sluitertijd van 1 seconde, met de losse hand. De linkse foto is getrokken mét beeldstabilisatie, de rechtse zonder.

VR demo

Bij KenRockwell.com zie je ook een aantal voorbeeldfoto’s die getrokken zijn met de Nikkor 18-200mm lens van Nikon, mét beeldstabilisator.

De technologie laat je toe om met een heel vaste hand tot 1 seconde te gaan, en nog aanvaardbare foto’s te houden.

Bij Nikon heet de technologie VR (Vibration Reduction), bij Canon is het IS (Image Stabilisation). Beide technologieën komen echter op hetzelfde neer. Bij sommige B-merken wordt ook wel eens gesproken van OS (Optical Stabilisation).

Fitting en alternatieve merken

Om het objectief op de camerabody “vast te schroeven” is een degelijk en stofdicht systeem nodig. Dit systeem verschilt van fabrikant tot fabrikant, en heet de mount of fitting.

Binnen eenzelfde merk hebben alle reflexcamera’s normaal gezien dezelfde fitting, zodat objectieven probleemloos op meerdere camera’s van hetzelfde merk kunnen gebruikt worden. Dit zorgt er wel voor dat je redelijk vast hangt aan een merk, eens je objectieven in huis gehaald hebt.

Bij Nikon wordt al jaren de zogenaamde F-mount gebruikt. Deze werd ook al gebruikt op oude, analoge toestellen, zodat objectieven van 20 jaar oud nog steeds passen op een moderne Nikon-reflexcamera. Weet wel dat niet alle snufjes op de camera kunnen gebruikt worden als er geen elektronica in het objectief aanwezig is. Een oud objectief op een Nikon D40 bv. zal manueel moeten scherpgesteld worden.

De fitting van het objectief is niet uniek voorbehouden aan een merk. Dat wil zeggen dat je je voor je objectieven niet hoeft te houden aan het merk van je camera.

Merken als Tamron, Sigma en Tokina bijvoorbeeld bieden vaak goedkopere alternatieven voor de merklenzen, die met aangepaste fittingen verkrijgbaar zijn. Op een Canon-toestel kan je dus Canon-objectieven gebruiken, maar even goed Tamron-objectieven met Canon-fitting.

En verder

Met het verschil tussen zoom- en vaste-brandpuntsafstand-objectieven, het verschil tussen groothoek, standaard en tele, wat uitleg over distortie, vr en de focusmotor van een lens, aandachtspunten rond lichtsterkte en uitleg over de fitting, is het belangrijkste gezegd waarop je moet letten bij een objectief.

Enkele andere aandachtspunten:

  • Schaduw
    Nog een nadeel van superzoom-objectieven (die een zoomgamma van groothoek tot tele aanbieden), is dat ze groot en lang zijn. Dit levert niet alleen flink wat gewicht op tijdens het wandelen, maar zorgt er ook voor dat soms een schaduw van het objectief kan zichtbaar zijn!
    Bij de Nikkor 18-200 VR bv. is het objectief op 18 mm (groothoek) zo lang dat bij gebruik van de (interne) flitser er onderaan een halve cirkelschaduw zichtbaar is op de foto.
    Oplossing: een ander objectief gebruiken, meer inzoomen of een externe flitser gebruiken.

Schaduw van de Nikkor 18-200

  • Vignettering
    Nog een kenmerk dat lange objectieven wel eens durven hebben, is vignettering. Dit is een fenomeen waarbij in de vier hoekjes van de foto minder licht binnenvalt, waardoor de hoekjes wat donkerder uitslaan. Op zich is dit meestal niet storend, en kan het probleemloos softwarematig (met bv. Photoshop) weggewerkt worden.
  • Zonnekap
    Bij sommige objectieven heb je de mogelijkheid om een zonnekap te gebruiken. Een zonnekap is een opzetstuk voor het objectief, dat je kan gebruiken bij buitenfoto’s in fel zonlicht. De zonnekap vermijdt dat er rechtstreeks zonlicht in de lens valt, wat overbelichting kan veroorzaken.
    Bij de Nikkor 18-200 krijg je de zonnekap erbij.

Nikkor 18-200 mm op 18 mm, met zonnekap

Morgen de derde aflevering in deze reeks. Dan vertel ik meer over de flitser.

60 thoughts on “Fotografie in mensentaal: de lens”

  1. Voor een amateur die een digitale overstap overweegt en zich oriënteert op het digitale spiegelreflex camarawerk vond ik het een heldere uitleg in inderdaad gewone mensentaal.

  2. dag,mijn vraag is:ik wil een foto nemen van het bruidsboeket maar het koppel de erachter staat moet schemeren neem ik deze foto met een lens 18-55 of 55-200?beetje uitleg aub
    dank u
    patrik

    1. met “schemeren” begrijp ik “in de schaduw” Mischien bedoel je “Onscherp”? Dat is een kwestie van scherpstellen met kleine diepte scherpte. je kunt het beste zelf van tevoren uitproberen wat lenzen doen. Dat is de beste manier om het te leren. eventueel in een winkel.

  3. Om te weten met welke lens je best trekt, kijk je beter naar het f-getal dan naar de zoom; als je bv. een 18-55 f/3.5-5.6 hebt en een 55-200 f/4.5-5.6, dan kan je met die 18-55 lens op 18mm een f-getal van 3.5 halen, wat lager is dan de 4.5 op de 55mm van de 55-200. Lager f-getal = minder scherptediepte = meer wazigheid. Maar dat wil dan wel zeggen dat je veel dichter moet staan bij de bloemen, misschien te dicht.

    Dus eigenlijk is er maar één antwoord: experimenteren. Aangezien het op de trouwdag zelf direct goed moet zijn, zoek je best een gelijkaardige situatie op voorhand (bv. een ruiker bloemen met daarachter iemand anders, of een kast, of …) om op het gemak en rustig te experimenteren waarmee je de beste resultaten haalt.

    Succes!

  4. Hallo,

    Ik ben een beginnende fotografe en wil mij een canon 400D aanschaffen. Nu maak ik nogal veel foto’s van de kinderen en ik vraag mij af welke lens het beste bij mij zou passen? Ik ben vandaag gaan kijken bij media-markt in Duitsland, en daar kan ik een kit kopen met een lens 17-85mm, body en batterij grip voor 1300euro. De lens is met image stabelisator. Maar ik weet niet of die lens, of die lens van 28-135mm het beste is?

    Kan jij mij er iets meer over vertellen?

    Groetjes, Sabine

  5. Dag Sabine,

    Ik heb eerlijk gezegd niet veel zicht op de lenzen van Canon. En ik ben geen specialist 🙂 Ik ga je dus geen verkeerd advies geven. Misschien eens rondhoren in een fotowinkel of op een forum als BelgiumDigital.com?

    Succes,
    Karel

  6. Goede spoedcursus voor beginners! Ik snap binnen korte tijd veel meer van de getallen rond lensen! Dank je wel!

    Muriel

  7. Allereerst bedankt voor je uitleg, erg helder inderdaad. Ik zit alleen nog met specifiek vraagje en ik hoopte dat je me erbij kan helpen.

    Ik heb welleens gehoort dat het aantal elementen (de vinnen zegmaar) dat het diafragma bevat invloed heeft op de vorm van de dingen die buiten het d.o.f. vallen.

    Is dit waar, en zo ja hoe komt dit??

  8. Oeps Robert… Ik vrees dat ik je het antwoord op die vraag schuldig moet blijven. Ik weet uiteraard dat de onscherpte (bokeh) van de ene lens de andere niet is, maar aan wàt dat nu juist ligt… Geen idee.

  9. Ik heb even ronmdgekeken, en de volgende uitleg gevonden(ik vrees alleen dan het niet echt mensentaal meer is;-):

    Op wikipedia:

    Constructie
    Het diafragma van een objectief bestaat meestal uit een aantal metalen plaatjes (lamellen) die samen een cirkelvormige opening vormen (hoe meer lamellen hoe beter een cirkel benaderd wordt). De grootte van de opening (f-opening) kunnen we veranderen en werd gestandariseerd. Ze wordt weergegeven door getallen: het F-getal.

    De ‘stervorm’ die we zien als een punt op een foto sterk overbelicht wordt (b.v. de zon) is meestal een gevolg van interne reflecties op de inwendige randen van het diafragma; door het aantal punten van de ster te tellen kun je zien uit hoeveel lamellen het diafragma gemaakt was. Dit is een optische fout, althans een artefact van veel objectieven waar we zo aan gewend geraakt zijn dat ook bij foto’s die deze afwijking niet vertonen het effect digitaal kan worden aangebracht om ‘echter’ te lijken.

    *Bokeh*
    Bokeh, soms “boke” geschreven, is er alleen als er onscherpte in een foto is. Een haarscherpe foto heeft geen bokeh. Bokeh is dus een beschrijving van de onscherpte.

    Hoe wordt bokeh gevormd?

    Een voorbeeld: je maakt een scherpe foto van een kaarsvlam die zich op 3 meter van jouw camera bevindt. Je ziet een mooi vlammetje op de foto. Dan stel je scherp op de kortst mogelijke afstand van je lens, zonder van plaats te veranderen. Het vlammetje wordt waziger, onscherper en ziet er groter uit. In plaats van een scherp puntje op de foto zie je nu een wazige cirkel. Dikwijls zie je een veelhoekige figuur, een zeskant bijvoorbeeld. De wazige cirkel van dat lichtpunt dat onscherp is, noemen we de verstrooiingscirkel (in het Engels “circles of confusion” of afgekort CoC).

    Het is de vorm en de aard van die verstrooiingscirkel die ons de kwaliteit van de bokeh geven. Eigenlijk vormen alle verstrooiingscirkels samen de onscherpe voorgrond of achtergrond van een foto.

  10. dag Karel,hier ben ik weer met een vraag,binnenkort ga ik mee met een luchtballon welke lens zou ik dan kunnen opzetten?

  11. Patrik, (en anderen)

    Misschien toch nog eens duidelijk maken dat ik verre van een professionele fotograaf ben. Ik ben gewoon een amateur die graag bezig is met fotografie, en mijn ervaringen wilde delen met de rest van de wereld. Maar dat maakt van mij nog geen specialist.

    Ik wil dus ook geen verkeerde adviezen gaan geven. Voor een luchtballonreis lijkt een goede telelens mij een must, maar wie ben ik om dat te zeggen?

    Met andere woorden: ik kan niet voor alles een pasklaar antwoord geven en vooral: wees niet bang om af en toe eens wat je gevoel te volgen en gewoon te experimenteren.

    Succes,
    Karel

  12. zoutard zegt:
    februari 21st, 2007 at 10:06

    ” dag Karel,hier ben ik weer met een vraag,binnenkort ga ik mee met een luchtballon welke lens zou ik dan kunnen opzetten?”

    Het word niet aan mij gevraagt maar toch wil ik graag een reactie geven op dit soort vragen, ik zie ze wel vaker.

    Ik denk dat je een stap overslaat in het denkproces. Het sou moeten zijn:

    Situatie-> soort foto/ idee-> welke lens/camara.

    Echter, in jouw vraag word aan de 2de stap volledig voorbij gegaan. Mijn tip: vraag je niet gelijk af wat voor lens je mee wilt, maar eerst wat voor soort foto je wilt maken.

  13. Bedankt voor de begrijpelijke uitleg van de diverse onderwerpen,zelf heb ik ook een vraagje.
    Weet maar niet of ik moet kiezen tussen de Nikon D40x of de D80,beide met een 70 mm lens.
    Zou je me daarover raad kunnen geven!!

  14. John,

    Dat hangt er echt van af wat je er mee wil doen. Ik geef liever niet te veel aankoopadvies. Bekijk eens de verschillen tussen de D40 en de D80, en kijk of je de extra functionaliteit van de D80 nodig zou hebben of niet, en wat je ervoor wil betalen.

    En als ik dan toch iets van advies mag geven… persoonlijk (maar da’s weer mijn mening) vind ik de D40x niet zo interessant, t.o.v. de gewone D40. Je betaalt een pak meer voor uiteindelijk enkel meer megapixels, maar megapixels zijn niet zo belangrijk als de reclameblaadjes willen laten uitschijnen. Richt je dus op het verschil tussen de D40 en de D80, en bepaal op basis daarvan. Het prijsverschil is een pak groter, maar de D40 is een volwaardige camera!

    Succes!

  15. dag,
    mischien kan je me helpen?
    ik heb een lens gekocht(okkazie)op internet
    die past op mijn nikon D50 tot nu toe geen probleem
    maar ik kan geen enkele foto er mee nemen
    beschrijving van de lens:sigma AF lens 400 mm 1:5.6 multi-coated
    doe ik iets verkeerd of..??
    diafragma is:22 16 11 8 5.6
    deze zet ik dan op 22 maar kan geen foto’s nemen
    ik dank u bij voorbaat
    patrik zoutard

  16. Patrik,

    Nogmaals: ik ben geen specialist.

    Ik weet niet direct wat het probleem is met je lens, en ik vrees dat ik dus niet direct verder kan helpen.

    Best eens proberen op meer geschikte plaatsen zoals fora, bv. BelgiumDigital…

  17. Hoi Karel,

    Ik wil de Nikon D80 aanschaffen. Nu zeg je hier boven dat je liever geen aankoopadvies wil geven maar ook even kijkend naar je ‘collum’ wat trouwens het enigste echt duidelijke is wat ik heb kunnen vinden op internet. Maar wat ik wil vragen, ik wil dus de D80 aanschaffen, nu heb ik 2 keuzes 1: body met 18-135 lens of 2: body met 18-70 en 55-200 lens voor de zelfde prijs. Nu ben ik nog een beginner en weet ik hier ook nog niet zoveel vanaf, maar als ik het goed lees zijn de 2 lenzen ‘beter’ dan de 18-135 lens. De keuze maken is best moeilijk als je er nog niet zoveel vanaf weet. In de toekomst hoop ik ook bruids- en portretfotografie te gaan doen en wil ik mijn keuze daar toch al een beetje op afstemmen. Ik hoop toch dat je me een klein beetje advies wil geven. Groeten Femke

  18. Femke,

    Aan alles hangt een prijs. Als je twee opties evenveel kosten, dan wil dat zeggen dat de ene optie voordelen en nadelen heeft ten opzichte van de andere optie. Even overlopen wat die voor- en nadelen zijn

    – 1 lens: 18-135: heeft het grote voordeel van de ‘superzoom’: je hebt een groot zoombereik in één objectief. Je hoeft dus niet continu te wisselen van lens. Nadeel: je kan wel eens ton- en kussenvervorming gaan krijgen (zoals hierboven beschreven) bij zo’n superzoom: bij zo’n lenzen moéten er compromissen gemaakt worden op de beeldkwaliteit. Maar dat merk je vooral bij architectuurfoto’s of binnenhuisfoto’s, minder bij natuur- en portretfotografie.

    – 2 lenzen: je krijgt meer zoom voor hetzelfde geld. Nu heb je immers een bereik 18-200. En je hebt een betere beeldkwaliteit. Mààr je moet wel regelmatig wisselen van lens, een niet te onderschatten euvel.

    Ik geef inderdaad liever geen advies, maar kijk als je er dan toch wil: als je begint met reflexfotografie, begin dan met een alles-in-één-lens, de 18-135 dus. Daarmee heb je degelijk gerief in huis waarmee je al heel wat kunt doen. Merk je na verloop van tijd dat je graag wat meer lichtsterkte hebt, of een vaste-brandpuntslens om rechte lijnen te trekken, of een grotere zoom, of wat dan ook, dan kan je die objectieven nog bijkopen en gebruiken voor specifieke doelen, zo heb ik het zelf ook gedaan.

    Succes ermee!

  19. Hoi Karel,

    Bedankt voor je reactie, jij werkt met de lens 18-200. Zit er, naast de zoom grote, tussen de lens 18-138 en 18-200 nog veel verschil, in kwaliteit van de foto(en lens)? Groetjes Femke

  20. Femke,

    De 18-200 is een zeer kwalitatieve lens met een groot zoombereik, maar het grote punt van deze lens is zijn VR-functie, de ingebouwde beeldstabilisator.

    Maar dat maakt van de lens meteen ook een prijzig beestje…

  21. dag Karel,

    ik heb een nikon D50 met volgende functies
    L =(3008×2000)
    M = (2256x 1496)
    S =(1504x 10)
    mijn vraag is nu: als ik de stand S neemt moet ik dan nog mijn foto’s verkleinen voor op een site tezetten?
    dank u Patrik

  22. Patrik,

    Hangt er van af waar je je foto’s wil zetten. Als ze gewoon zo op een site vliegen, worden ze best nog wat verkleind; 800×600 is een goed formaat om foto’s snel te laden, en toch nog genoeg detail te zien (maar ongeschikt om te printen).

    Als je met sites zoals Flickr werkt, dan moet je je niets aantrekken van de grootte; Flickr resizet zelf naar verschillende formaten.

  23. Beste Karel,
    Wat ik me nog afvraag is: als je een lens neemt van 55-200 of 70-200 en je laat de 18-55 thuis, in wat voor een opzicht mis je de 18-55 dan? Iedereen geeft aan dat een lens van 18-200 makkelijk is omdat je niet hoeft te switchen maar ik vraag me af wanneer je die dan nog echt nodig hebt of zie ik nu echt iets over het hoofd?. als je 55-200 neemt wat kan je (per voet?) doen om 18-55 te overbruggen? het valt me nl op dat de lenzen van 70-200 haalbaar zijn qua tarief met een hogere ichtsterkte. als je telezoom neemt wordt dat erg prijzig.
    En..als ik op een kleine afstand een dier zie en ik kan die heel dichtbij zoomen met de telelens (bijv. op het oog van het dier)dan lijkt het toch ook op macrofotografie?
    Ik hoop dat je nog kans ziet om te antwoorden op mijn vragen.
    groet,
    Ingrid

  24. Ingrid,

    Zoals bij veel foto-uitrusting hangt het er wat van af wat je van plan bent te doen. Het 18-55 bereik is nodig om objecten dichtbij te fotograferen. Maar dat hangt er allemaal van af wat voor foto’s je wil maken, of je dat nodig hebt of niet.

    Stom voorbeeld: je staat in een kleine living, en je wil een groepje mensen fotograferen. Met een brandpuntsafstand van 55 en zeker van 70 zal je nooit alle mensen op je foto krijgen, daarvoor zou je een paar muren moeten uitbreken en meters en meters naar achter gaan. Dus het kleine bereik is nodig om een brede hoek te houden op korte afstand. Maar wil je bv. enkel beestjes trekken vanop afstand, dan heb je dat bereik inderdaad niet nodig.

    Wat je tweede vraag betreft: met macrofotografie ben ik nog niet supervertrouwd, maar er is een verschil tussen macrofotografie en gewoon een beest trekken met een telelens. Maar ook hier hetzelfde verhaal: het hangt er allemaal van af wat je wil bereiken.

  25. hallo
    ik heb een vraag kun je ook bepalen in meters hoe ver je kan in zoomen bijvoorbeel bij 18-55 kan 1-3 meter en bij 55-250 ?? zoveel meter of gaat dat heel anders

    gr cor

  26. Hoi

    Ik kan Sony moeilijk bereikbaar vandaar dat ik de vragen even naar
    jou stuur, hier komen ze:

    Heeft de Sony A350 de focusmotor in de body of in het objektief?

    Is een objektief met daarin de focusmotor veel duurder dan in een
    objektief zonder?

    Alvast bedankt

    Paul

  27. Woow! Ongelooflijk! Nog nooit heeft iemand het zo duidelijk uit kunnen leggen! Wat verhelderend zeg!
    Super zeg!

    Nog een klein vraagje, kun je ong. zeggen hoeveel meter een Nikkor AF-S 55-200 kan inzoomen?

    @Paul: Een objectief met autofocus motor erin is veel duurder ja. Daarin tegen is de body goedkoper.
    Of de Sony A350 met of zonder autofocusmotor is weet ik niet, maar daar kan Google je heel gemakkelijk en snel bij helpen.

  28. Goedendag,

    Ik heb als leek een vraag nl:

    Wanneer je een groothoek hebt van b.v. 10X20mm en je zet er een teleconvertor welke 2x vergroot op, wat gebeurt er dan met de groothoek?

    Wordt deze 2x 10X20 mm dus 20X40 mm of zie ik dit verkeerd?
    Als het kan een duidelijke uitleg per e-mail. Alvast zeer
    bedankt voor de moeite!

    mvg
    P.de Bock
    mail: casapol@kpnplanet.nl

  29. Zeer heldere uitleg waar ik veel aan heb.
    Vraagje: bij weinig licht toch een goede buitenopname maken van een gebouw.
    Welke lens beveelt U mij aan en tevens de daarbij behorende F en tijd.
    Ik had een Nikon en ga nu over naar Canon Eos 500.
    Ook voor de Canon: welke lenzen raadt U mij aan. Ik ben een vogelaar en spotter (amateur)
    Dank voor de moeite.

  30. hallo ,
    ik overweeg de aanschaf van een digitaal reflex toestel , maar de objectieven bezorgen mij kopzorgen ,
    ik wil voornamelijk aquariums , terrariums en natuurlijk de dieren die er in zitten fotograferen ,
    welke type objectief gebruik ik daar best voor ?
    kan iemand mij helpen ? sommige van die vissen bewegen erg snel of zijn constant in beweging
    dank u
    moorii

  31. Ik ben een leek in fotografie….. Welke lens gebruik ik om iets scherp te fotograferen op een afstand van 40 meter ?? Heb een vijver en er zitten veel watervogels …. Reigers…. ijsvogeltje
    Ik heb een olympus sp560 maar die geeft een zoomfout….. een idee om dit op te lossen ?

  32. Karel,

    Allereerst, goeie site. Duidelijk, begrijpelijk en helder.
    Ik snap dat je geen expert bent, maar ik heb sinds enige tijd een Nikon D3100 met standaard objectief (AF-S DX 18-55mm 3.5-5.6). Na een beetje experimenteren ben ik erachter gekomen dat ik er een extra objectief bij wil hebben. Ik dacht zelf aan de AF-S DX 55-300mm 4.5-5.6. Nu is mijn vraag, is het verstandig deze aan te schaffen of is het beter om een soort van overlapping in brandpuntsafstand te hebben?
    Alvast bedankt voor je reactie…
    Groetjes Remco

  33. vraag kan ik op mijn nikon d700 de lenzen gebruiken van mijn aneloog d70 b.v. van sigma zoom 28-102 1;2.8-4 en de nikon ED af nikkor 70-300 1;4-5/6graag u reactie met vr gr uit Son

  34. Beste,

    ik heb een canon beginnerstoestel gekocht en heb daarbij een kitlens van 18/135. Ik ben aan het experimenteren en het bevalt me wel!

    Ik had echter een vraagje. Ik heb van verschillende mensen al gehoord dat een lens met vast brandpunt je veel meer mogelijkheden biedt en veel scherpere foto’s oplevert. Na wat zoekwerk kom ik aan 2 lenzen, maar versta het verschil niet zo goed? Wat zou jij aanraden?

    * canon ef 50mm f/1.8 ii
    OF
    * canon ef 35 mm f2.0

    Alvast bedankt!
    Vriendelijke groeten
    Katrien

  35. Gisteren een. Nikon d3100 aangeschaft en echt SUPER blij met deze uitleg. Ik ga je andere artikelen ook lezen!

  36. Dag Karel,

    Dank voor jouw uitleg. ik heb een vraag. Er staat altijd van die mooie getallen 70-300 mm, 150 mm, etc. Maar wat zegt dat nu in termen tot aantallen meters. Betekent dat nu dat wanneer ik een klein bloempje wil fotograferen ik het beste een lens kan kopen met ene zo laag aantal mm’s en dat wanneer ik ene vergezicht wil fotograferen (zoomlens) ik het beste ene lens kan kopen van bijvoorbeeld 700 mm?

  37. Ik zou graag een bootje dat op zee vaart willen fotograferen, maar dit vanop het strand. Deze afstand is dus zeer groot. Ik liet me al informeren over de brandpuntafstand van de lens. Andere mensen raadden mij aan om een lens met brandpuntafstand 70-300mm te kopen. Nu zit ik nog met een andere vraag: wat zegt het diafragma eigenlijk?
    Bij een lens met brandpuntafstand 70-300mm staat er op Mediamarkt een lens met diafragma f/4-5.6; wat wil dit getal zeggen? Als ik je uitleg over diafragma lees, vraag ik me af: Als ik nu mijn lens héél fel inzoom (tot op 300mm) heb ik dan een wazige foto omdat mijn diafragmagetal (maar?) 5.6 is?

    Alvast bedankt voor de mooie artikels op je website!
    Ook bedankt om te antwoorden…
    Groetjes, Niels

    1. Gevraagd advies:
      Het diafragma zegt kortweg hoeveel licht een objectief door de lensopening binnen laat. Vuistregel: Hoe lager dit getal, hoe groter de hoeveelheid licht die naar binnen komt. Je wilt dit getal het liefst zo laag mogelijk houden. Een lens met minimaal diafragma F4 laat in situaties overdag ruim voldoende licht binnen om uit de hand scherpe, natuurgetrouwe foto’s te maken. De lens waar je over spreekt heeft volledig ingezoomd (300mm) een diafragma opening van F5.6. Dat is heel acceptabel voor overdag. Deze lens zal het ‘s avonds/’s nachts wat moeilijker krijgen, waardoor je het diafragma moet gaan compenseren door langere sluitertijden te gebruiken of de ISO-waarde te verhogen. Voor ‘s avonds en ‘s nachts wil je liever een lens met een maximaal diafrafma van f/2.8 of groter. Met dat soort diafragma’s ben je in staat om ook in het donker bij kaarslicht of in de discotheek of kroeg nog scherpe foto’s uit de hand te maken. Bij objectieven met een diafragma van groter dan f/2.0 lukt dat zelfs zonder flits dan nog goed.

      Als er op die lens beeldstabilisatie zit, dan kan je overdag en op maximale zoom, prima foto’s maken. Tip: ga voor de Tamron SP AF 70-300mm f/4.0-5.6 Di VC USD. Dit is een telezoomobjectief (70-300mm), met prima minimale diafragma-waarden (f/4.0 uitgezoomd tot f/5.6 ingezoomd), hij stelt heel stil scherp (USD = Ultra Silent Drive) en hij is gestabiliseerd (VC, Vibration Compensation). De lens ZONDER VC is stukken goedkoper (139 tegen 379 euro), echter is het een hele hoop lastiger om scherpe foto’s te krijgen als je maximaal ingezoomd hebt. Elke geringste trilling van je hand, het indrukken van de ontspanknop om de foto te maken en elke windvlaag zullen de foto onscherp maken.

      Ongevraagd advies:
      Mijn tip: ga NOOIT en te nimmer naar de Mediamarkt voor je cameraspullen. Als zelfrespecterend fotograaf wil je niet in aanraking komen met de uiterst belabberde (gewoon weg slechte) service van de Mediamarkt in aanraking komen, als er iets met je apparatuur mis blijkt of gaat. Ga naar een gerenommeerde fotospeciaalzaak zoals Kamera Express, Cameraland.nl, of webshops als Camerashop.nl, Foto Verschuren, etc.

      Je wilt je apparatuur ook voorzien van verzekering (jazeker, het is dure apparatuur) en de standaard fabrieks- en winkelgarantie dekt geen zaken zoals water, val/stoot, diefstal, vermissing, etc. Een zaak als Kamera Express biedt verzekeringspakketten van derden aan à 4% van de aankoopwaarde voor een periode van 3 jaar plus €5,00 afsluitkosten. Met een eigen risico van €20,00 ben je 3 jaar lang wereldwijd verzekerd tegen schade, diefstal en verlies met uitkering op basis van de nieuwwaarde van je aangekochte spullen.

      Daarnaast wil je op al je objectieven beschermfilters hebben geplaatst. Liever een krans op dat filter, dan op het glas van je lens. Merken zoals Hoya en B+W staan bekend om hun uitstekende kwaliteit. Beknibbel hier ook niet op goedkopere merken. Die schelen vaak een hoop in prijs, maar de lagere glaskwaliteit van zo’n goedkoper filter heeft vaak ongewild meer negatieve impact op de hoeveelheid licht die doorgelaten wordt en/of de vervorming van het beeld.

      Tot slot:
      Ik ben géén medewerker van een fotospeciaal zaak, maar een enthousiast semi-professionele fotograaf die zijn spullen via Kamera Express koopt en zijn hobby serieus neemt. Kijk op mijn pagina als je wilt, uiteraard kan ik nog uren vertellen en tips zijn er te over.

      Fotograferen is leuk, je krijgt er veel voor terug en je haalt er vast veel voldoening uit.

      Succes!

  38. kan u me uitleggen wat het maximum zoompercentage is of de vergroting, ik was 2 lenzen aan het vergelijken van tamron 150+600, bij de ene lens staat dan 1.5 en bij de andere 1.3,9 maar weet niet goed wat dit inhoud, en maakt dit veel verschil in het fotograferen gezien hier toch wel enig prijsverschil inzit

    1. Beste Christophe,

      Het zoompercentage wat gebruikt wordt bij compactcamera’s gaat hier niet echt meer op. In de compactcamera-wereld wordt het aantal keer zoom (10x, 15x, 30x of meer) gebruikt om aan te geven hoe ver een camera kan inzoomen. Meer X zoom = verder inzoomen. Bij zoomobjectieven werkt het anders. Een zoomobjectief zoals de Nikon 18-200mm kan 11,1x inzoomen. (200 : 18=11,1). Bij dit soort objectieven geldt dat je het laatste/hoogste getal deelt door het eerste/kleinste getal.

      Let hierbij echter goed op: een teleobjectief zoals de Tamron 70-300 kan maar 4,3x inzoomen. Dat lijkt minder, echter begint het zoomen hier bij een beeld dat al twee keer zo groot is dan je het met je eigen ogen ziet (70mm), en wordt het nog eens maximaal vergroot naar een beeld dat 10x zo dichtbij is (300mm).

      Succes!

  39. Prima stuk, Bedenk wel dat, ook in gewone mensen taal, objectieven van merken als Tamron en Sigma in veel gevallen (stukken) beter/scherper/goedkoper zijn dan de merk-objectieven. Dat mag wel wat sterker benadrukt worden. Verder een prima stuk, met goede uitleg over de theorie.

Reageer!