Tromgeroffel en grote kanonnen. De Firefox-plugin die u deze week in uw maag gespiest krijgt, is een grote, een hele grote. Niet letterlijk dan, maar van alle extensies die op mijn Firefox draaien, is dit een van de belangrijkste voor mij: AdBlock Plus.
AdBlock doet wat de naam zegt: het blokkeert advertenties op webpagina’s. En hamai, da’s een verademing. Pas wanneer ik eens op een vreemde computer aan het rondsurfen ben, waar ik mijn favoriete extensie niet bij de hand heb, besef ik hoe reclame-geïnfecteerd ons internet is.
Onderstaande animatie geeft een voorbeeld: je krijgt twee pagina’s te zien van een Vlaamse nieuwssite. Eerst zie je de pagina zonder AdBlock, daarna mét. Zoek de verschillen.
Uiteraard is reclame onvermijdelijk – heel wat dingen worden ons gratis aangeboden omdat de sponsors ervoor betalen – maar daarom hoeven we het nog niet leuk te vinden. Zo’n artikel leest nu eenmaal vlotter zonder storende advertenties. En daarom ook heb ik altijd gezegd dat ik er hoegenaamd geen probleem mee heb als de advertenties op deze blog geblokkeerd worden door een of andere filter.
Maar niet iedere webmaster gaat daar op dezelfde manier mee om. Lees deze discussie maar eens, waarin een uitbater van een site flink tekeer gaat tegen adblockers, met als argument dat reclame blokkeren gelijk staat aan diefstal.
Is reclame blokkeren diefstal? Een moeilijke discussie, vind ik zelf. Ik zie het een beetje als de eeuwige wapenwedloop tussen spammers en spamblockers: voor elke anti-spam-maatregel verzinnen de spammers wel een nieuw truukje. Zo ook is het perfect mogelijk om reclames op je site te plaatsen die niet herkend worden door een adblocker, maar je moet er een beetje gewiekst voor te werk gaan.
En dat brengt ons natuurlijk bij het eeuwige probleem van de false positives: net zoals in een mailbox een legitieme e-mail per ongeluk als spam kan herkend worden, kan een normaal stuk van een website per ongeluk als een advertentie worden herkend, waardoor de site er misschien niet uitziet zoals bedoeld. Hoe strenger de regels, hoe groter de kans op zo’n valse positieven. Wat je daaraan kan doen, lees je verderop.
Op zich is AdBlock makkelijk te installeren, maar enige extra uitleg is welkom. Behold!
Hoe werkt AdBlock?
De basiswerking van AdBlock is eigenlijk heel simpel.
Een webpagina is opgebouwd uit tekst, en verschillende elementen tussen die tekst door. Die elementen kunnen andere tekstblokken, afbeeldingen, flash-animaties of filmpjes zijn.
Elk van die objecten heeft een naam, en moet afzonderlijk door je browser ingeladen worden. Een pagina over mijzelf kan bv. een foto van mij en een foto van mijn huis bevatten. Die foto van mezelf noemt dan bv. karel.jpg, en die van ons huis huis.jpg (we zijn origineel).
Wat AdBlock doet, is elk van die objecten binnen een webpagina overlopen, en vervolgens gaat de extensie op zoek naar bepaalde patronen in de bestandsnaam. Er wordt dus niet gekeken naar de inhoud (bv. wat er op een afbeelding staat), maar wel naar de bestandsnaam.
AdBlock gaat ervan uit, dat advertenties een vast patroon vertonen. Zo kan ik bv. drie advertenties op mijn pagina hebben die ik ad1.jpg, ad2.jpg en ad3.gif noem. Of een reclamebannertje dat banner-wide.jpg heet. Of misschien hou ik al mijn advertenties wel bij in één directory, waardoor mijn advertenties misschien volgende naamgeving volgen: ads/brieko.jpg, ads/delijze.jpg en ads/karrefoer.jpg.
Als ik nu aan mijn AdBlock leer hoe die patronen in elkaar zitten, dan kan ik als patroon bv.
ad*.(jpg|gif)
opgeven. Voortaan wordt alles dat begint met ad en eindigt op .jpg of .gif gewoon geblokkeerd. Of via
ads/*
wordt alles dat in een directory ads staat tegengehouden. De afbeeldingen verschijnen gewoon niet op de pagina.
Natuurlijk moet je opletten bij het definiëren van zo’n regels: ze moeten verfijnd genoeg zijn. Stel bv. dat ik binnenkort een flinke zoon Adriaan op de wereld zet, en ik post een foto op mijn blog, genaamd adriaan.jpg, dan zal die afbeelding door de regel ad*.(jpg|gif) geblokkeerd worden, hetgeen niet de bedoeling is!
Enige voorzichtigheid is dus geboden. Gelukkig kan je héél ver gaan in het definiëren van die regels: er wordt gebruik gemaakt van reguliere expressies (programmeurs kennen dit vermoedelijk wel) en bijkomende regels, wat het schrijven van zo’n filter heel krachtig, maar tegelijk ook heel complex maakt.
Gelukkig is er een Plus.
Verschil tussen AdBlock en AdBlock Plus
Als je de extensie ‘AdBlock’ installeert, zal je op het eerste zicht geen enkele verandering merken aan de webpagina’s die je bekijkt: alle advertenties staan er nog. Bij de basisversie van AdBlock wordt verwacht dat je zelf je filters instelt, volgens de hierboven beschreven regels. Geen filters, geen verwijderde reclameboodschappen.
Om deze, en om andere redenen is AdBlock Plus in het leven geroepen. Het basisprincipe is hetzelfde, maar AdBlock Plus bevat meer mogelijkheden dan zijn broer. Geavanceerdere filterregels zijn mogelijk, en je krijgt bij installatie direct de optie om in te schrijven op een aantal Filter subscriptions: lijsten met filters die centraal worden bijgewerkt. Heel interessant is dat: andere mensen doen voor jou het filterwerk, zonder dat je ook maar iets hoeft te doen zijn in één klap ongeveer alle advertenties verdwenen, dankzij de uitgebreide filterlijsten.
Bovendien wordt AdBlock Plus actiever ontwikkeld dan AdBlock, dat een beetje slaapt. In heel wat opzichten is AdBlock Plus dus een veel betere keuze dan AdBlock.
Installatie en configuratie
AdBlock Plus laat zich heel eenvoudig installeren. Je hebt uiteraard Firefox nodig, en binnen Firefox kan je de extensie downloaden vanop de Mozilla Addons page.
Eens geïnstalleerd start je Firefox opnieuw op, en krijg je direct een dialoogvenster met de vraag om op een filterlijst te abonneren. Er is (nog) geen specifieke filterlijst voor Nederlandstalige websites beschikbaar, maar met de Easylist USA lijst kom je al heel ver.
Als je nu een website bekijkt waar voorheen heel wat reclame op stond, zou die nu al moeten fel uitgefilterd zijn. De Google Ads op deze site verdwijnen bv. als sneeuw voor de zon.
Duikt er ergens nog een ongewenste advertentie op, dan kan je hierop rechtsklikken en in het menu ‘AdBlock image’ kiezen.
In sommige gevallen duikt daar ook de optie ‘AdBlock frame’ op. Sommige sites dringen hun reclame op door een aparte frame te voorzien met daarin hun banner. Op elke Blogger.com-blog staat bv. bovenaan een balkje met wat Blogger.com-info. Wil je dat balkje weg, dan klik je met de rechtermuisknop op het balkje, en kies je Adblock frame. Je krijgt nu de definitie van een nieuwe regel te zien, en je ziet al gauw dat enkel het vorenste deel
http://www.blogger.com/navbar.g
van belang is. Als definitie http://www.blogger.com/navbar.g* voorzien is dus voldoende om dat balkje voor eens en voor altijd te verwijderen van Blogger.com-blogs.
Op sommige elementen, zoals Flash-animaties, werkt de rechts-klik-truuk niet. Daarom verschijnt er soms een speciaal tabje ‘Block’ bij die elementen. Een klik op dat tabje brengt je naar een definitie van een filterregel. Heb je dat tabje liever niet staan, dan kan je dat uitzetten via de AdBlock preferences.
Uitzonderingen definiëren
AdBlock Plus nestelt zich na installatie in de statusbalk, onderaan je browser, en desgewenst ook in de knoppenbalk bovenaan.
Rechtsklikken op het icoontje brengt een menu tevoorschijn, met enkele interessante opties.
Zo kan je AdBlock tijdelijk uitschakelen, bv. omdat een site niet helemaal getoond wordt zoals het hoort. Via ‘Enable AdBlock Plus’ schakel je de extensie volledig uit of aan. Is het vinkje weg, dan wordt het icoontje grijs, en houden de filters niets tegen.
Het is echter ook mogelijk om AdBlock Plus definitief uit te schakelen voor één bepaalde pagina (waarvan je weet dat ze slecht toont door die filters) of voor een hele site. Zo staat bij mij AdBlock Plus gedisabled op webpalet.titeca.net, zodat ik ten minste mijn eigen advertenties zie doorkomen. Op de desbetreffende sites is het icoontje dan groen.
Of AdBlock Plus actief is op een site of niet, kan je zien door met je muis boven het icoontje te blijven hangen. In de tooltip die verschijnt, krijg je direct een overzicht.
Kies je in het rechterklikmenu ‘Open blockable items’, dan krijg je een overzicht van de items op een pagina. Items in het zwart zijn op geen enkele filter gestoten (een filter definiëren kan alsnog), items in het rood zijn geblokkeerd door een filter (dewelke zie je rechts) en items in het groen worden nooit geblokkeerd, wegens voldoend aan een uitzonderingsregel.
Uitzonderingsregels beginnen steeds met @@. Wil ik bv. alle afbeeldingen die beginnen met ‘ad’ en eindigen op ‘jpg’ blokkeren, maar niet adriaan.jpg, dan kan ik twee regels definiëren:
ad*.jpg
@@adriaan*
De eerste regel blokkeert, de tweede regel maakt een uitzondering voor alles waar adriaan in voorkomt.
Zo kan je met enig speurwerk vinden waarom een bepaalde afbeelding wordt geblokkeerd op een pagina, welke filter daarvoor verantwoordelijk is, en welke uitzonderingsfilter je eventueel kan definiëren om de afbeelding alsnog door te laten. Da’s een tip die ik bv. enkele weken geleden heb meegegeven bij het gecombineerd gebruik van de Snap Shots plugin en AdBlock plus.
De AdBlock Plus Preferences geven je een mooi beeld van alle filters, gesorteerd per groep: de zelf gedefinieerde filters (Advertisement filters), de uitzonderingen, en de verschillende abonnementen. Elke filter of elke groep kan tijdelijk gedisabled worden.
Filterset.G
Heb je nog niet genoeg aan de meegeleverde abonnementen van AdBlock Plus, dan kan je de Filterset.G extensie installeren. De Filterset.G extensie is geschikt voor zowel AdBlock als AdBlock Plus, en houdt ook een lijst bij met filters. Op zich werkt dit abonnement op dezelfde manier als de abonnementen die bij AdBlock Plus zitten. Een uitstekende lijst, die goed onderhouden wordt.
Meer info
Uiteraard is daarmee nog lang niet alles gezegd over deze veelzijdige extensie, maar dit lange artikel geeft een degelijke inleiding om toch al 95% van de advertenties op het web op te kuisen. Wil je gespecialiseerder aan de slag, dan kan je duiken in de documentatie van AdBlock Plus zelf.
Bij mij werkt het niet! Ik krijg geen icoontje van abp in beeld en als ik op de advertentie rechtsklik krijg ik niet het veronderstelde te zien. Volgens mij browser firefox 20.0 is adblock plus wel geinstalleerd! Wat te doen?