Reclame

Reclame. Het is een raar beestje.

Vanochtend kreeg ik aan het station van Leuven een gratis donut in mijn handen gestopt, aangeboden door een autofabrikant. Ik had de lekkernij kunnen weigeren (wat ik meestal doe als er reclamejongens spulletjes staan uit te delen), maar ik heb ze aanvaard. En met smaak opgegeten. En erover geblogd.

In dat artikel heb ik bewust de naam van de autofabrikant niet genoemd. Niet omdat ik iets tegen het merk heb (integendeel), maar gewoon omdat de naam noemen me geen meerwaarde leek, en dat uiteindelijk ongevraagde reclame voor het merk is. Het is geen princiepskwestie, u mag gerust weten dat het over Renault ging.

In de comments van het artikel ontspon zich een piepkleine discussie met Henk, die graag de naam van het merk wilde weten. Ik weigerde die naam te noemen, waarop Henk vond dat ik een pessimistische kijk op reclame heb.

Ik ben niet gekwetst door die uitspraak, en ik heb niet het gevoel dat ik mezelf moet verdedigen, maar ik kreeg er wel zin door om mijn gedachten over reclame even op een rijtje te zetten.

Heb ik iets tegen reclame? Neen, absoluut niet. Integendeel. Ik profiteer er zelf van, en los daarvan intrigeert marketing me. Maar dat wil niet zeggen dat ik me niet kritisch mag opstellen tegenover reclame, en niet een klein beetje weerwerk mag bieden, niet?

Ik profiteer er zelf van, omdat er reclames weergegeven worden op deze weblog, en ik daar mooi zakgeld aan overhou. Maar ik blokkeer zelf wel reclames op andere websites, aan de hand van AdBlock Plus. Ben ik daarmee hypocriet? Neen (vind ik), want ik moedig iedereen aan om hetzelfde te doen en dus ook de advertenties op mijn blog te blokkeren. Een beetje keuzevrijheid, noem ik dat.

Kan je reclame negeren? Henk denkt van wel, ik denk van niet.

Want de meeste reclamejongens kennen hun vak. En weten wat ze moeten doen om hun boodschap te doen aanslaan, meestal zonder dat we het zelf beseffen. Want reclame draait heus niet alleen rond de grijsgedraaide tv-spot die we al lang beu zijn, de irritante radiospot die onze oren uitkomt of de afgezaagde magazinebladzijdes die we al lang niet meer zien.

Reclame draait rond die grijsgedraaide tv-spot die we denken te negeren, maar waar we tegen onze collega’s onze ergernis over uitdrukken, waarmee de merknaam genoemd wordt.
Reclame draait rond die irritante radiospot die de hele dag door je hoofd blijft spoken, zodat de boodschap extra goed doordringt.
Reclame draait rond de afgezaagde magazinebladzijde, die we denken niet te bekijken, maar die ons toch héél effe opvalt, en ons zo weer aan de merknaam herinnert.

Maar reclame draait ook rond een donut die uitgedeeld wordt in een station, en daarmee een automerk een sympathiek imago aanmeet.
Reclame draait rond cadeautjes uitdelen aan bloggers, om te recenseren, en zo een groot publiek te bereiken.
Reclame draait rond zogenaamde blunders, die het merk op het eerste zicht een belachelijk imago aanmeten, maar waarmee het merk ondertussen wel uitgebreid de krant en de blogs haalt.
Reclame draait rond het uitdelen van kortingsbons, waarbij je denkt “ik koop het alleen omdat het in korting is”, maar waarbij je ondertussen toch maar lekker het product uitgeprobeerd hebt.
Reclame draait rond het geven van gratis proevertjes in supermarkten, waarbij je zin wordt aangewakkerd, en het product binnen de kortste keren in je winkelkar ligt.
En reclame draait niet in het minst rond het hebben van een goed product, en een tevreden klantenbasis en reputatie op te bouwen.

Aan die laatste vorm van reclame – de beste – doet iedereen actief mee. Ook ik. Want ik schrijf hoe tevreden ik wel ben over mijn Nikon fototoestel, en ik noem daarbij het merk. Of ik schrijf dat ik op zoek ben naar een vouwfiets, en uiteindelijk bij een Brompton uitgekomen ben, en er superblij mee ben, en ik noem het merk. Of ik eet een nieuwe lekkernij, en ik raad het elke lezer aan.

Reclame is overal. En dus mag ik af en toe wel eens wat weerwerk proberen te bieden. Door een kortingsbonnetje te zien voor een merk van yoghurt, daardoor zin te krijgen in yoghurt, en dan uiteindelijk een ander merk yoghurt te kopen. Door op een opgezette blunder, waarmee de fabrikant maar al te graag de blogs haalt, niet in te gaan. Of door een gratis donut te aanvaarden, hem op te eten, en vervolgens de naam van de donutdonor niet te noemen. Waarmee ik ongewild waarschijnlijk tóch reclame maak, omdat ik het mysterie aanwakker en blabla, en iedereen nieuwsgierig wordt en uiteindelijk toch te weten komt over welk merk het gaat.

Jaja, wees maar zeker: reclame werkt. Ook de allerstomste. Ook de “Oh neen ik had dit nooit mogen wassen op 60 graden”.

Henk zegt:

Trouwens, ik heb al een wagen en die stelt me tevreden op elk mogelijk vlak. Dus ik zie niet in waarom ik bij de aankoop van een nieuwe auto van merk zou veranderen.

Akkoord. Misschien niet. Misschien verandert een tevreden gebruiker niet zo snel van merk, maar wanneer hij wél verandert, doet de reclame er toe. En wanneer een nieuwe automobilist zijn eerste merk kiest, dan spelen al die onbewuste boodschapen zeker een rol.

Nog één allerlaatste bedenking: de meeste zaken die ik hier aangehaald heb over reclame, gelden even goed voor antireclame. Heeft een fabrikant een slecht product, dan krijgt dat product negatieve publiciteit. Wil een fabrikant blogs bespelen en aan de virale marketing proberen mee te doen, maar houdt hij zich daarbij niet aan de regels van het spel, dan wordt hij genadeloos afgestraft. Is een reclamespot écht degoutant irritant, dan krijg je hele slechte vibes bij dat merk, en dan koop je het nooit meer.

Ook daar probeer ik het nodige weerwerk te bieden. Enkele weken geleden kon je hier mijn perikelen lezen met mijn webhosting, veroorzaakt door blunders bij mijn provider. Omdat ik vind dat mijn provider binnen een redelijke termijn voor een oplossing gezorgd heeft, heb ik bewust de naam niet genoemd (al vinden de whizzkids die in een handomdraai). Ook antireclame kan zeer machtig zijn.

Yup. Reclame. Een raar beestje. Maar toch zo boeiend.