TANSTAAFL*

Gratis fietslampjes? Ik dacht het niet.
There ain’t no such thing as a free lunch.

Onderstaand artikel van mijn privé-blog is de voorbije dagen massaal door de Vlaamse nieuwssites opgepikt en heeft daardoor heel wat zichtbaarheid gekregen. Omdat er in de nieuwsartikels in kwestie overhaaste conclusies getrokken zijn uit mijn woorden, heb ik een rechtzetting geschreven. Klik hier om deze te lezen.

There Ain’t No Such Thing As A Free Lunch

Als iets gratis is, moeten we op onze hoede zijn. Want weinig dingen in het leven zijn zomaar gratis zonder meer.

Helaas pindakaas: in de praktijk werkt het vaak anders. Als iets gratis is, komen mensen er als bijen op een honingpot op af. En dat weten mensen met minder goede bedoelingen ook. En zo lang die eeuwenoude truc blijft werken, zullen er sites blijven bestaan als GratisFietslicht.be.

Yup, een site die vandaag een stuk of 10 keer Facebook- en mailgewijs in mijn richting gesmeten is. “Doen, doen, doen! Gewoon je gegevens invullen en je krijgt gratis fietslichtjes toegestuurd!”

Euhm neen. Toch niet. Ik heb geen idee of het oplichterij is of niet, maar sta me toe om toch argwanend te zijn. Zoals u ook zou moeten zijn. En wel om deze redenen:

  1. Zoals ik hierboven al zei: “gratis”. Liefdadigheid op ‘t interweb is verdacht.
  2. Laten we de site zelf even bekijken:

    De site is bijeengeplakt met wat foto’s die op internet bijeengescharreld zijn. En ze hebben een goede poging gedaan om het er professioneel uit te laten zien. Maar dat is ook hoe andere dergelijke er uit zien:

    • Het ziet er echt uit
    • Er wordt expliciet benadrukt dat ze geen oplichters zijn (in de vaak gestelde vragen)
    • Er wordt een “betrouwbare partner” in het spel gebracht.
  3. Die “betrouwbare partner” is zogezegd Bpost. Ze benadrukken op hun site dat de lampjes met Bpost verstuurd worden. Tot vanmiddag stond daar zelfs het logo van Bpost in het groot te prijken, maar ik vermoed dat Bpost hier ambetant over gedaan heeft, en ze hebben dat er van gehaald.

    Kijk, da’s natuurlijk een beetje belachelijk eh. Zeggen dat je betrouwbaar bent omdat je verstuurt met Bpost is hetzelfde als zeggen dat je betrouwbaar bent omdat je de adressen schrijft met Bic.
  4. Op hun site prijkt ook in het groot dat ze al meer dan 145.000 lampjes verstuurd hebben. Wat verderop staat zelfs een nog groter getal dat tegen de 200.000 aanloopt. Ik wil hun logistiek niet onderschatten hoor, maar ik ben eens in de records van DNS.be gaan snuisteren, waar je kan zien hoe lang de domeinnaam “GratisFietslicht.be” al bestaat.

    Wat blijkt? De domeinnaam bestaat nog maar een week. Dus de site zelf (in deze incarnatie) ook nog maar hoogstens een week. Ik twijfel niet aan de kracht van sociale media en virale verspreiding, maar 200.000 lampjes op een week? 28.500 lampjes per dag? Komaan…
  5. En dan zijn er nog de “Veelgestelde vragen”. Waar er consequent over “fiestverlichting” gesproken wordt. 🙂 Antwerpse feestverlichting eigenlijk.
    Oeps… foutje in de professionaliteit.
  6. Als je nu nog niet gillend weggelopen was van de site, dan begint het nog maar. Laten we er eens van uit gaan dat je effectief wil mee doen met de actie, dan moet je je naam, adres en e-mailadres opgeven. Maar je verklaart je ook akkoord met de algemene voorwaarden. En dat staat gelijk aan het tekenen van een blanco cheque. Vanwege deze verklaring:

    De voorwaarden kunnen ten allen tijde gewijzigd worden zonder kennisgeving. Pas op, je zou er van verschieten bij hoeveel sites dit het geval is, maar hier dus in ieder geval ook.
  7. Voor je verder gaat, moet je ook kiezen wat je wil ontvangen.

    Okee. Dit vind ik dus megaweird. Dan ga je voor iets gratis, en dan moet je kiezen tussen een voorlichtje, een achterlichtje of allebei. Allemaal gratis. Unk.
    “U wint met de loterij! Kies een winnend lot van 1000 euro of een winnend lot van 1100 euro. Of allebei mag ook.”
    Overigens, als je toch “Voorlicht” of “Achterlicht” kiest wordt dat in de rest van het proces wel aangepast naar de standaardkeuze “Voor en achterlicht” hoor. 🙂
    (de programmeurs hebben er blijkbaar geen rekening mee gehouden dat iemand het anders zou kiezen)
  8. Goed, we zijn eindelijk zover dat we onze gegevens verstuurd hebben. Maar haha, vòòr we onze lampjes krijgen, moéten we dit wel eerst even delen op onze Facebook wall. Geen Facebook, geen lampjes!

    Overigens heb ik in bovenstaande screenshot het adres onleesbaar gemaakt, omdat daar het adres van iemand anders stond!! Ai ai ai toch, zware technische fout.
  9. Ben je ingelogd op je Facebook, dan hebben ze die gegevens dus ook lekker, en hebben ze bovendien het virale van hun actie in gang gezet: door zelf lampjes te bestellen maak je reclame bij je vrienden. Meestal met de persoonlijke boodschap “Waaaaw! Megasuperkeicoolinteressant! Doen!” erbij.

    Let er overigens op dat het logo van Bpost hier wel nog te zien is (omdat dit nog in de cache van Facebook zit). Komt hen even goed uit.
  10. Hehe, dan denk je dat je er éindelijk bent. Niets van. Ze hebben nog niet genoeg gegevens van je, dus er volgt nog een “laatste stap”:

    Je wordt verplicht om een enquete in te vullen. Die “enquete” is een nieuwe wedstrijd, waar je allerlei geweldige prijzen mee kan winnen:

    Waaaw! Het blijft goodies regenen! Onze dag kan niet stuk.
  11. Hier zit de volgende adder – wat zeg ik – cobra onder het gras: je moét je akkoord verklaren om je gegevens door te spelen aan een hele reeks commerciële partners, die er stuk voor stuk voor bekend staan u werkelijk plàt te spammen:
  12. Dacht je dat we er al waren? Niets van! Nu word je nog eens door 15 vragen geloodst die je één voor één extra aanbiedingen willen aansmeren:

    En waarbij het pas écht degoutant wordt als ze op je schuldgevoel beginnen spelen:
  13. 15 vragen later krijg je éindelijk toegang tot je fietslampjes en kan je alles doorsturen. Maar het lijkt me twijfelachtig of de lampjes ook effectief in de bus gaan belanden. En zo ja, of het de geafficheerde lampjes zullen zijn.

Mag ik mijn betoog hier staken? Is het nodig dat ik nog verder verklaar waarom ik mijn twijfels heb bij de oprechtheid en de echtheid van dit alles?

Is het oplichterij? In de strikte zin van het woord wellicht niet, want je verklaart je expliciet akkoord met alle spam die ze in je richting gaan sturen. Maar ze strikken wel de argeloze internetbezoeker die hier helemaal niet bij stil staat. Een stel goede lampjes kost in de winkel 5 euro, dus stel jezelf de vraag of het dit allemaal waard is.

Als er toch nog mensen zouden twijfelen, lees dan de commentaren van de mensen die getuigen dat dit soort sites al jaren bestaat en dat ze nog nooit een lampje gekregen hebben. Allerlei “interessante” aanbiedingen in de mailbox en op de telefoon daarentegen…

Ach, ik mag me niet zo opwinden in die dingen. Maar toch. Maar toch.

Disclaimer: Dit artikel is – zoals alle artikels op deze blog – geschreven uit persoonlijke naam en heeft niets te maken met mijn werkgever. Het artikel is ook geenszins diepgaande onderzoeksjournalistiek. Het is mijn persoonlijke mening over één van de vele dergelijke acties op internet die argeloze surfers proberen te strikken.

24 thoughts on “TANSTAAFL*”

  1. Deze site is ondanks de registratiedatum van het domein niet nieuw; paar jaar terug bestond deze ook, met exact dezelfde inhoud. Wegwerp hotmailadres gebruikt, dat meteen compleet ondergespamd werd. Facebook zat er toen nog niet tussen. Nooit lampjes gezien 😉

  2. destijds iets gelijkaardig gehad met gratiszonnebril.be .
    Alles in de spambak beland, 3 dagen tijd nodig gehad om te unsubscriben van alles.
    Maar zonnebril is WEL in de bus beland!

    1. En heb je de zonnebril in kwestie nog? Is hij degelijk?
      Want ik heb ondertussen ook al gelezen van mensen die indertijd via gratisfietslicht.nl het formulier ingevuld hebben, die achteraf klacht hadden ingediend omdat ze niets ontvangen hadden, en die dan uiteindelijk twee petieterige ledlampjes gekregen hebben, van het type dat ze op festivals soms uitdelen. Maar dus in ieder geval niet de degelijke lampjes die op de foto stonden…

  3. Wat ook raar is, is dat het een Nederlands bedrijf is, maar de tijd om het naar Belgie te verzenden de helft minder lang zou zijn als naar Nederland 🙂

    1. Niet zo vreemd: “Nederlandse deelnemers versturen wij binnen 20 werkdagen.” Het lijkt me logisch dat er meer logistiek vereist is om een volledige deelnemer te versturen dan enkel een fietslichtje 🙂

  4. Hoe kan dat nu? ik wil hier een reactie achterlaten en je hebt mijn e-mailadres, naam en eventuele URL nodig. Hoe weet ik zeker dat je geen oplichter bent of mij gaat dood spammen?

    En het wordt nog erger, één of ander McAfee spul heeft deze webpagina geblokkeerd, omdat het mogelijk gevaarlijk en verdacht is. No, I’m not kidding. Help!

    Ook zie ik dat je WordPress als een soort trotse partner gebruikt. Zal toch wel niet zijn om vertrouwen op te wekken?

    Bedoel maar…

    Dat zo’n gratishuppeldepup.com je halfdood gaat spammen met allerlei te gekke aanbiedingen, dat zal wel eerder de norm dan de uitzondering zijn.

    Maar daarom is dat nog niet illegaal of een gevalletje oplichting.

    Logo van Bpost of een andere bekend transportbedrijf gebruiken is ook niet fout. Kan je zowat elke webshop als ‘oplichter’ bestempelen. Natuurlijk doen ze dit om vertrouwen te scheppen. En daar is niks fout mee. Die gebruiken overigens ook logootjes van pakweg Visa, Bancontact, iDEAL, e.a. Ja, allemaal oplichters dus.

    Praten over ‘maar nadat Bpost waarschijnlijk ambetant gedaan heeft, hebben ze dat er van gehaald’. Heb je dat gevraagd aan Bpost? Heb je dat gevraagd aan de eigenaar van die site? Neen, want dan gebruik je de term ‘waarschijnlijk’ niet. Ik denk dat ze eerder een beetje in hun broek doen, omdat je webpagina wat airplay op Clint heeft gehad. En let op, ook dat is maar een opinie. De mijne. Daarom zeg ik nadrukkelijk dat dit niet de waarheid hoeft te zijn.

    Ook je diepgravend journalistiek onderzoek in de krochten van DNS.be vormen niet het bewijs dat ze geen 14500/200000 lampjes hebben verstuurd. Het is immers mogelijk dat ze deze gratis lampjes al via andere (buitenlandse) URL’s en andere kanalen aan de man hebben gebracht.

    Veel kans dat ze inderdaad niet aan dat aantal komen hoor. Maar goed, zowat elk bedrijf, ook de grote jongens, pimpen al eens met dit soort cijfertjes. Het is misschien niet helemaal eerlijk en mooi, maar welkom in de echte wereld.

    Je uithaal naar de Algemene Voorwaarden is echt helemaal hilarisch. Zowat elk bedrijf gebruikt zo’n clausule. Kijk eens wat Microsoft schrijft:

    “The services that Microsoft provides to you are subject to the following Terms of Use (“TOU”). Microsoft reserves the right to update the TOU at any time without notice to you”

    http://www.microsoft.com/en-us/legal/intellectualproperty/copyright/default.aspx#O1

    En hetzelfde kan je vinden op de websites van zowat elk groot bekend bedrijf.

    Neen, dit is waarschijnlijk geen oplichting, ja het is waarschijnlijk een klein (legaal) spammertje.

    Punt is, dat jij eigenlijk véél erger over de schreef gaat. Je tijgt met veel stelligheid maar wat aan, beschuldigt links en insinueert rechts. Zonder dat je daar concreet bewijs voor hebt, zonder dat je eigenlijk weet waarover je praat. Je bent geen advocaat, je bent geen marketeer, je bent geen anti-spam expert.

    Tegenwoordig kan elke hond met een toetsenbord aan onderzoeksjournalisme doen, doch lijkt het me beter dat je dit aan professionele mensen overlaat.

    Voor alle duidelijkheid, ik heb geen affiniteit, binding of wat dan ook met gratishuppeldepup.com, noch heb ik er familie of vrienden werken. Sterker zelfs, ik ken dat bedrijf niet eens.

    1. Beste Marjan

      Ik respecteer je mening. Mijn artikel is inderdaad niet wetenschappelijk onderbouwd en het is geen diepgravende journalistiek. Ik beweer dat ook niet.

      Ik kreeg gisteren de pagina in kwestie vanuit verschillende hoeken doorgestuurd, en heb daarbij telkens individueel gereageerd dat ze dit niet mochten vertrouwen. Als enkelen mij dan vroegen hoe ik dat kan weten, heb ik besloten om in het lang en in het breed uit te schrijven waaraan je een verdachte site kan verkennen, en het op deze blog te publiceren. Maar ik ga dus inderdaad uit van een hoop veronderstellingen. Ik wijs alleen maar op kenmerken.

      Het feit dat dit onverwacht de nationale pers gehaald heeft, wekt onterecht de indruk dat het diepgravend en onderbouwd is. Dat is het niet, maar het is wél goed voor het kweken van een beetje algemene awareness dat dit wat publieke airplay krijgt. Want er tuimelen nog altijd veel te veel mensen met open ogen in allerlei opgezette vallen. Dus een beetje bewustwording kan absoluut geen kwaad.

      Vriendelijke groeten
      Karel

      1. Ik vind het niet verkeerd om mensen te waarschuwen, maar ik vind ook dat je zeer voorzichtig moet zijn om zomaar begrippen als spam en oplichting te gebruiken. Nog maar het suggereren is al link, want andere mensen en media nemen je bericht niet integraal over. De media verkoopt graag zijn ‘nieuws’ met vette koppen waarbij men maar wat graag mensen ligt bang te maken. Zij weten dat zo’n nieuws ‘verkoopt’.

        Je argumentatie om ze te definiëren als spam of oplichting is genadeloos fout. Immers het gros van bekende en bonafide bedrijven gebruiken dezelfde zaken:

        * Eventueel een beetje foefelen met het aantal tevreden ‘klanten’
        * Betrouwbare ‘partners’ gebruiken om vertrouwen te wekken
        * De verwijzing in de algemene voorwaarden dat deze kunnen wijzigen zonder notificatie.

        Oplichting lijkt me al uitgesloten, tenzij ze het lampje niet toesturen. Spam is het eigenlijk ook niet, want je geeft vrijwillig je e-mailadres door en gaat akkoord dat ze eventueel je brievenbus vol duwen met kekke aanbiedingen.

        Mij lijkt de kans eigenlijk wel groot dat ze legaal bezig zijn, wat niet wil zeggen dat wat ze doen niet vervelend kan zijn.

        M.i. had je het ook allemaal wat anoniemer kunnen brengen.

        Groetjes,

        Marjan.

        1. Marjan,

          ik vrees dat je wat naief bent hierin. Het internet is wel degelijk the far west met bitter weinig regels. Je mag er in dit geval vanuit gaan dat het, binnen de regels van de wetgeving, wel degelijk fake is. Een belangrijk regeltje dat ik gevonden heb is dat het ‘systeem’ zodanig geschreven is dat het ‘weet’ als je een fake vragenlijst invult. Dus op dat alleen al kunnen ze zowat iedereen weigeren.

          Verder druipt het gewoon van de site af dat het fake is. Er zijn zo 100-en van die dingen te vinden en je moet er nog niet eens ver voor zoeken. Mooi voorbeeldje is de ‘u bent de 100.000e bezoeker van deze site…’ grappige is dat ik dat soms een week lang ben op dezelfde site.

          In gevallen als dit moet je, in tegenstelling tot wat jij doet, er vanuit gaan dat het een vorm van oplichting is tot het tegendeel bewezen is. Niet omgekeerd.

          Een van de belangrijkste redenen waarom het oplichting is: er zijn nergens enige vorm van bedrijfsgegevens of contact gegevens te vinden. DAT is nog het grootste bewijs dat er iets niet klopt.

      1. De Standaard is dan ook al lang geen kwaliteitskrant meer. Als ze hun huiswerk hadden gemaakt dan hadden ze niet zomaar het artikel overgenomen en het zelfs nog wat meer gepimpd met bangmakerij.

        Maar hoe gaat dat tegenwoordig? Eén onzorgvuldige journalist publiceert het en de rest neemt het klakkeloos zonder nadenken gewoon over.

        Het is goed dat Karel kritisch is, maar zodra hij iets publiceert mogen wij ook kritisch zijn over zijn schrijfsels.

        1. Het is helaas een feit dat de boodschap in bepaalde online kranten verkeerd en opgeblazen is overgenomen. Bij mij is er geen diepgravende research aan vooraf gegaan, maar bij bepaalde kranten nog veel minder. Jammer.

  5. De dt-fouten op hun pagina (gebeurd in een nieuw tabblad) geven toch ook dat tikkeltje extra vertrouwen 🙂

  6. Ik ben niet helemaal akkoord met je berekening . zo’n fiets verlichting kun je kopen op de internationale markt voor nog geen 0,5 euro. http://www.dhgate.com/product/gel-silicone-led-cycling-bike-bicycle-light/172589200.html#s1-12-1|2835105367
    De verzending als ze een deal gesloten hebben voor in massa te verzenden die rond een 2 euro zit en je zit al maar aan 2.5 euro. als je dan nog weet dat elke programma waarmee je akkoord gaat om email van te ontvangen ongeveer tussen de 0.15 en de 0.65 cent betaalt per adres. En volgens wat ik zie zitten er ook post adressen bij dan Mag je soms zelfs rekenen op 1 euro per partner. dan halen ze hier een heel mooie winst uit.

    Dat er fouten op de site staan, is geen goed teken maar ik zou niet zeggen dat de pagina oplichters zijn. Maar wie inschrijft moet weten wat ze zullen mogen verwachten in hun mailbox.

    1. Beste Bert, bedankt voor je bijsturing in de berekening. Dat berekeningsgedeelte is hetgene waar ik het minst zeker over was, en daar heb ik effectief een slag naar geslaan. Dat stukje is dus niet zo relevant.

      Maar goed, da’s niet de essentie van het artikel. Het gaat erom dat je je inschrijft voor grote hoeveelheden commerciële e-mail en dat waarschijnlijk niet altijd beseft.

      1. Blijft het enkel en alleen bij spam? Ik heb speciaal oud e-mailadres en telefoonnummer ingevoerd. Hopelijk gaan ze niet verder zo een bende bandieten!! Dus van die spam zal ik in ieder geval geen last hebben normaal gezien. Kan iemand me misschien even geruststellen?

    2. En dan nog de invoerrechten er bij tellen. De verpakkingskosten om de boel individueel in te pakken enzo verder.

      Vooral die soms mag je voor waar aannemen. Het gemiddelde per email adres zal eerder rond de 0.2 liggen (en minder). Deze site is gewoon een van de vele ‘vallen’ om emails en andere gegevens te verzamelen. De ‘mooie’ winst zit em in het gemak en de goedkoopheid van zo’n site op te zetten Er zijn geen bedrijfsgegevens dus begin maar es te gaan klagen als het mis gaat.

      Ja dat zijn oplichters en het zou ECHT geen kwaad kunnen als de gemiddelde internetter es wat opgevoed wordt op dit vlak. ‘k vind het dus best goed dat dit bericht zelfs in de kranten is gekomen. De meeste mensen zijn gewoon veel te naief als ‘t gaat over dit soort dingen en internet. Denk maar aan de wat serieuzere vormen van oplichting, hoe denk je dat die aan je informatie komen? En waarom denk je dat ze zo heel doelgericht iemand kunnen bellen om bv je te overhalen om je bankgegevens te geven?

  7. En hoe reageren de bedrijven zoals BNP Parisbas, Unicef, de reclame-jongens, … op het hele verhaal?
    Het gebruik van logo’s is normaal op de meerderheid van webshops (voor zover die een overeenkomst hebben. Visa, iDeal, Bancontact, Bpost als verzendpartner, … Als je weet hoe je kan betalen en wie de goederen levert, ga je makkelijker de winkel binnen.

  8. Echt waar. Ik vond mijn – twee, jawel! – fietslichtjes in de brievenbus deze ochtend.
    Uiteraard niet het model van op de website, het zijn die goedkope dingetjes die je overal vindt. Maar bon. Belofte maakt blijkbaar toch schuld.
    Een mooi begin voor de ruiltocht doorheen het internet om mijn gegevens terug te krijgen 😉

Leave a Reply to BartCancel reply